W numerze [Contents] ARTYKUŁY [Articles] Grzegorz Gorzelak: Wykorzystanie środków Unii Europejskiej dla rozwoju kraju – wstępne analizy [The use of the European Union financial resources for the development of the country: Preliminary analyses], doi: 10.7366/1509499535701, s. 5–25; Magdalena Szmytkowska: Top-down czy bottom-up? Dylematy kształtowania policentrycznych obszarów metropolitalnych na przykładzie Trójmiasta [Top-down or bottom-up? The dilemmas of creating polycentric metropolitan areas: Case study of the Tri-City], doi: 10.7366/1509499535702, s. 26–45; Joanna Rakowska: Codzienne dojazdy do pracy jako ekonomiczne kryterium rządowych klasyfikacji i delimitacji obszarów (na przykładzie USA i Kanady) [Commuting as an economic criterion of categorization and delimitation of areas (examples of US and Canadian governmental classifications)], doi: 10.7366/1509499535703, s. 46–59; Alexander Tölle: Zintegrowane formy planowania i zarządzania rozwojem lokalnym a instrumentarium planistyczne. System polski na tle systemu niemieckiego [Integrated forms of planning and managing local development and the planning toolkit The contrast between the Polish and the German system], doi: 10.7366/1509499535704, s. 60–75; Jolanta Kluba: Okresowe migracje zarobkowe z rodzin rolniczych – przyczynek do analizy opolskich migracji [Temporary labour migrations in farmers’ families A preliminary study of the Opolskie voivodeship’s migrations], doi: 10.7366/1509499535705, s. 76–86; Przemysław Sadura, Dorota Olko: Interwencja socjologiczna jako odpowiedź na kryzys miasta. Studium przypadku konsultacji w sprawie modernizacji ul. Kawęczyńskiej w Warszawie [Sociological intervention as a response to the crisis of the city. A case study of the renovation of Kawęczyńska Street in Warsaw], doi: 10.7366/1509499535706, s. 87–104; Krzysztof Janc: Związki pomiędzy światem on-line i off-line na przykładzie widoczności oraz powiązań pomiędzy miastami w cyberprzestrzeni [On-line and off-line world relations on the example of visibility and connections between cities in the cyberspace], doi: 10.7366/1509499535707, s. 105–124. RECENZJE [Book reviews] Stanisław Ciok: Magdalena Belof, 2013, Teoria a praktyka planowania regionalnego. Doświadczenia polskie w planowaniu przestrzennym po 1998 r., doi: 10.7366/1509499535708, s. 125–131.

ARTYKUŁY [Articles] Maciej Holko: Kontrowersje wokół teorii rozwoju regionalnego [Controversies regarding the theory of regional development ], doi: 10.7366/1509499536101, s. 5–22; Dominika Wojtowicz, Tomasz Kupiec: Fundusze unijne szansą na wzrost gospodarczy? Studium przypadku województwa lubelskiego [European Union funds, a chance for economic growth? Case study of lubelskie voivodship], doi: 10.7366/1509499536102, s. 23–42; Przemysław Śleszyński: Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza. Wybrane wyniki badań prowadzonych w projekcie „Trendy Rozwojowe Mazowsza” [Warsaw Metropolitan Area and the development of Mazovia. The selected results of the research carried on project “The Development Trends of the Mazovia Region”], doi: 10.7366/1509499536103, s. 43–66; Katarzyna Romańczyk: Instrumenty równoważenia rozwoju Brukseli [The instruments for sustaining Brussels’ development], doi: 10.7366/1509499536104, s. 67–83; Julita Łukomska, Katarzyna Szmigiel-Rawska: Finansowe aspekty współpracy samorządów [Financial aspects of inter-municipal cooperation], doi: 10.7366/1509499536105, s. 84–101; Sławomira Kańduła: Dyskusja na temat zasadności poziomej redystrybucji dochodów między jednostkami samorządu terytorialnego [Discussion on the justification of horizontal redistribution of revenues among local self-government units], doi: 10.7366/1509499536106, s. 102–152. RECENZJE [Book reviews] Wojciech Sońta: Andrzej Majer (2014), Odrodzenie miast, doi: 10.7366/1509499536107, s. 126–130; Call for papers: Regional Studies Association Annual Conference 2016, s. 131–133.

Tomasz Kupiec Do we learn how to learn?… Evolution of functions of evaluation systems – the case of Polish regional [Czy uczymy się uczyć? Ewolucja funkcji systemów ewaluacji – przykład polskich samorządów województwa] doi: 10.7366/1509499538101, s. 7-21 Robert Perdał, Paweł Churski, Tomasz Herodowicz, Barbara Konecka-Szydłowska Geograficzny wymiar (nie)sprawiedliwości społecznej… – wyzwania rozwoju regionalnego i lokalnego [The Geographical Dimension of Social (In)justice: The Challenges of Regional and Local Development] doi: 10.7366/1509499538102, s. 22-50 Ariel Ciechański Zmiany w sieci transportu publicznego… na obszarach Beskidu Niskiego i Bieszczad w latach 1990–2019 i ich konsekwencje [Changes in the Public Transport Network in the Areas of Low Beskid and Bieszczady 1990–2019 and Their Consequences ] 10.7366/1509499538103, s. 51-79 Małgorzata Czornik, Piotr Gibas Zagospodarowanie przestrzenne miast… Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii [Spatial Development in the Cities of the Metropolitan Union of Silesia (GZM)] doi: 10.7366/1509499538104, s. 80 - 93 Kamil Piskała, Agata Zysiak Od skromnej modernizacji do inwestycyjnej gigantomanii…. Wizje rozwoju miasta czasu „łagodnej rewolucji” (Łódź, 1945–1949) [From Modest Modernisation to Investment Gigantomania: The Prospects of City Development from the Times of the ‘Gentle Revolution’ (Łódź, 1945–1949)] doi: 10.7366/1509499538105, s. 94-114 Dominika Zwęglińska-Gałecka Gentryfikacja wsi: próba określenia przestrzennego zasięgu zjawiska [Rural Gentrification: An Attempt at Defining the Spatial Extent of the Phenomenon] doi: 10.7366/1509499538106, s. 115-145 RECENZJE Kazimierz Krzysztofek, Katarzyna Śledziewska, Renata Włoch, Gospodarka cyfrowa. W poszukiwaniu nowego paradygmatu, s. 146-150 Uwagi: prof. dr hab. Grzegorz Gorzelak – redaktor naczelny periodyk redagowany wraz z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW

WSPOMNIENIA: Grzegorz Gorzelak: Bohdan Jazłowiecki (1934 – 2020) ARTYKUŁY: Nataliya Antonyuk, Oleksandra Fedun, Nataliya Papish: Joint Border of Ukraine and the European Union…: Political and Legal Aspects of Cooperation in the Field of Integrated Border Management [Wspólna granica między Ukrainą a Unią Europejską: polityczne i prawne aspekty współpracy w zakresie zintegrowanego zarządzania granicami], doi: 10.7366/1509499548201, s. 11-32 Marta Borowska-Stefańska, Michał Kowalski, Szymon Wiśniewski, Bartosz Szustowski, Martyna Maczuga: The Impact of Statutory Sunday Trading Restrictions on the Choices of Residents of a Large Polish City with Regard to Transport Behaviours and Mobility [Wpływ ustawowego ograniczenia handlu w niedziele na zachowania transportowe mieszkańców dużego miasta w Polsce] doi: 10.7366/1509499548202, s. 33-59 Dominik Sieklucki: Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza… w regulacjach prawnych miast na prawach powiatu [Civic Resolution Initiative in Legal Regulations of Cities with County Rights] doi: 10.7366/1509499548203, s. 60 -75 Grzegorz Gawron: Srebrna koprodukcja – analiza inicjatyw lokalnych na rzecz osób starszych w wybranych krajach rozwijających się [Silver Co-production – Analysis of Local Initiatives for the Elderly in Selected Developing Countries] doi: 10.7366/1509499548204, s.76-95 Wojciech Tomasz Modzelewski: Dyplomacja bez dyplomatów…. Polsko-chorwackie partnerstwa regionalne [Diplomacy Without Diplomats. Polish-Croatian Regional Partnerships], doi: 10.7366/1509499548205, s.96-108 Marta Szulc : Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego… – wdrażanie strategii z punktu widzenia partnerów projektów flagowych z województwa zachodniopomorskiego [Implementation of the European Union Strategy for the Baltic Sea Region from the perspective of the Flagship Project Partners from the Western Pomerania Region (Zachodniopomorskie Voivodship)] doi: 10.7366/1509499548206, s.109 - 126 Uwagi: dr hab. Agnieszka Olechnicka – redaktor naczelny periodyk redagowany wraz z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW

Spis treści [Contents] Wojciech Józwiak, Zofia Mirkowska, Wojciech Ziętara: Duże gospodarstwa rolne w krajach UE o różnym poziomie rozwoju gospodarczego w latach 2005–2016 [Large Farms in EU Countries with Different Levels of Economic Development in 2005–2016], doi: 10.7366/wir012019/01, s. 7-23; Beata Kucia-Guściora: Węzłowe problemy preferencji podatkowych dla grup producentów rolnych [Fundamental Issues of the Tax Preferences for the Groups of Growers] , doi: 10.7366/wir012019/02, s. 25-43; Ewa Halicka, Joanna Kaczorowska, Agata Szczebyło: Zrównoważona konsumpcja żywności w wiejskich gospodarstwach domowych z dziećmi [Sustainable Food Consumption in Rural Households with Children] , doi: 10.7366/wir012019/03, s. 45-61; Anna M. Klepacka: Determinants of Growth of Selected Renewable Energy Types within the Context of Sustainable Development [Determinanty wzrostu wykorzystania wybranych źródeł energii odnawialnej w kontekście rozwoju zrównoważonego], doi: 10.7366/wir012019/04, s. 63-86; Paweł Żółkiewski, Ewa Januś, Piotr Stanek, Bożena Taszarek, Ewelina Wołoszyn: Preferencje rolników z Lubelszczyzny w zakresie korzystania z usług doradczych [Preferences of Farmers from the Lublin Region in the Demand for Advisory Services], doi: 10.7366/wir012019/05, s. 87-106. Sto lat rozwoju polskiej wsi Adam Koziolek: Geneza polskiej prasy ludowej w zaborze rosyjskim [The Genesis of the Polish Rural Press in the Territories Annexed During the Russian Partition], doi: 10.7366/wir012019/06, s. 107-121. Uwagi: red. naczelny – Mirosław Drygas periodyk wydawany wraz z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Spis treści [Contents] Artykuły [Articles] Michał Soliwoda, Jacek Kulawik, Barbara Wieliczko: Instrumenty finansowe a polityki wspólnotowe UE [Financial Instruments Versus Common EU Policies], doi 10.7366/wir032018/01, s. 9–34; Przemysław Śleszyński: Identyfikacja i ocena procesów demograficznych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem wsi [Identification and Evaluation of Demographic Processes in Poland with Special Regard to the Rural Areas], doi 10.7366/wir032018/02, s. 35–68; Maria Halamska: Wspierać czy zalesiać? Dylematy rozwoju wiejskich obszarów problemowych [Supporting or Afforesting? Dilemmas in the Development of Rural Problem Areas in Poland], doi 10.7366/wir032018/03, s. 69–92; Sławomir Kalinowski: Problem ubóstwa i wykluczenia społecznego w krajach Unii Europejskiej w kontekście zrównoważonego rozwoju [The Problem of Poverty and Social Exclusion in the European Union Member States in the Context of Sustainable Development], doi 10.7366/wir032018/04, s. 93–112; Joanna Bereżnicka: Dopłaty do działalności operacyjnej a stabilność finansowa gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej [Operational Subsidies and Financial Stability of Farms in the European Union], doi 10.7366/wir032018/05, s. 113–136; Andrzej Jędruchniewicz: Negatywne skutki regulowania cen rolnych [Negative Effects of Agricultural Price Regulation], doi 10.7366/wir032018/06, s. 137–154; Katarzyna Kokoszka, Małgorzata Pink: Instytucjonalne uwarunkowania sprzedaży bezpośredniej żywności w Polsce [Institutional Preconditions of Direct Sales of Food Products in Poland], doi 10.7366/wir032018/07, s. 155–174; Tomasz Wojewodzic, Wiesław Musiał: Trwanie i upadek drobnych gospodarstw rolnych – zastosowanie analogii w naukach przyrodniczych i społecznych [The Decadence and Decline of Small Farms – Application Analogies to Natural and Social Sciences], doi 10.7366/wir032018/08, s. 175–192; Anna Kłoczko-Gajewska, Olga Markiewicz: Mechanizm rozprzestrzeniania się wiosek tematycznych w Polsce [The Spread of Thematic Village Idea in Poland], doi 10.7366/wir032018/09, s. 193–210; Marta Czekaj: Plan sukcesji w gospodarstwie rolnym [Succession Planning in Family Farms], doi 10.7366/wir032018/10, s. 211–228; Bartłomiej Bajan, Wawrzyniec Czubak: Korzyści płynące z integracji poziomej w polskim rolnictwie na przykładzie grup producentów rolnych [The Benefits of Horizontal Integration in Polish Agriculture Exampled by Agricultural Producer Groups], doi 10.7366/wir032018/11, s. 229–242. Recenzje i omówienia Bogdan Klepacki: Recenzja książki Krystyny Krzyżanowskiej, Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania innowacji w zespołowym działaniu w rolnictwie [Book review: Economic and Social Determinants of Innovation in Teamwork in Agriculture by Krystyna Krzyżanowska], doi 10.7366/wir032018/12, s. 243–248; Marcin Makowiecki: Z biegiem lat i wydarzeń. Recenzja książki: Andrzej Rosner, Ruta Śpiewak, Edyta Kozdroń, Patrząc na wieś. Sto lat rozwoju polskiej wsi [Book review: Glimpses of the Countryside. One Hundred Years of Polish Countryside by Andrzej Rosner, Ruta Śpiewak, Edyta Kozdroń], doi 10.7366/wir032018/13, s. 249–252. Sto lat rozwoju polskiej wsi Włodzimierz Dzun: Zmiany strukturalne w gospodarstwach rolnych na ziemiach polskich przed odzyskaniem niepodległości [Farm Structure Change in Polish Lands Before the Independence Recovery], doi 10.7366/wir032018/14, s. 253–279. Uwagi: red. naczelny – Mirosław Drygas periodyk wydawany wraz z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Contents [Spis treści] Dominika Milczarek-Andrzejewska, Adam Czarnecki: Editors’ Note. Building Modern Rural Development Policies for Poland , s. 7­­­­­-10. Articles [Artykuły] Tamara Krawchenko: A Framework for Modern Rural Policy in Poland – Dialogue with the Research Community [Ramy nowoczesnej polityki wiejskiej w Polsce – dialog ze społecznością naukową], doi: 10.7366/wir042018/01, s. 11-24; Aleksandra Pawłowska, Włodzimierz Rembisz: The Relationship of Investments and Subsidies to Labour Productivity in Agriculture in Poland between 2010 and 2015 [Związek między inwestycjami i dopłatami do inwestycji a produktywnością pracy w rolnictwie w Polsce w latach 2010–2015], doi: 10.7366/wir042018/02, s. 25-42; Piotr Sulewski, Adam Wąs: Awareness of Sustainable Agriculture among Polish Farmers – Beneficiaries of the CAP [Świadomość trwałego rolnictwa wśród polskich rolników – beneficjentów Wspólnej Polityki Rolnej], doi: 10.7366/wir042018/03, s. 43-66; Agata Malak-Rawlikowska: Are Farmers Trapped in Hold-Up Relationships with their Contractors in the Supply Chain? The Case of Dairy Farmers and Feed Suppliers [Czy rolnicy są uwięzieni w relacjach typu hold-up? Przypadek producentów mleka i dostawców pasz], doi: 10.7366/wir042018/04, s. 67-90; Tomasz Wojewodzic, Wojciech Sroka: Commercial Farms in Polish Metropolitan Areas: Changes in Production Factors [Towarowe gospodarstwa rolne na obszarach metropolitalnych w Polsce: zmiany zasobów czynników produkcji], doi: 10.7366/wir042018/05, s. 91-110; Ilona Matysiak: Young University Graduates’ Motivations for Living in the Countryside in the Context of Rural Policies in Poland [Motywacje do życia na wsi młodych absolwentów wyższych uczelni w kontekście polityk rozwoju obszarów wiejskich w Polsce], doi: 10.7366/wir042018/06, s. 111-130; Michał Pietrzak: Some General Considerations on Coordination Mechanisms and their Potential Role in Rural Policy [Kilka ogólnych uwag na temat mechanizmów koordynacji i ich potencjalnej roli w polityce obszarów wiejskich] doi: 10.7366/wir042018/07, s. 131-148; Katarzyna Zajda, Sławomir Pasikowski: Inter-Sectoral Cooperation for the Implementation of Social Policy in Rural Areas. Proposal of Research Tool [Skala międzysektorowej współpracy na rzecz realizacji polityki społecznej na wsi. Propozycja narzędzia badawczego], doi: 10.7366/wir042018/08, s. 149-162; Oskar Wolski: Smart Villages in EU Policy: How to Match Innovativeness and Pragmatism? [Inteligentne wioski w polityce Unii Europejskiej. Jak połączyć innowacyjność z pragmatyzmem?], doi: 10.7366/wir042018/09, s. 163-180; Paweł Chmieliński, Marcin Gospodarowicz: A Regional Approach to Rural Development? Regional and Rural Programmes in Poland 2007–2015 [Regionalne podejście do rozwoju obszarów wiejskich? Studium regionalnych i wiejskich programów rozwoju w latach 2007–2015 w Polsce], doi: 10.7366/wir042018/10, s. 181-197. Table of Contents of the 2018 Issues of the Village and Agriculture Quarterly[Spis treści kwartalnika „Wieś i Rolnictwo” w 2018 roku], s. 199-206. Village and Agriculture Reviewers List in 2018 [Lista recenzentów kwartalnika „Wieś i Rolnictwo” w 2018 roku], s. 207-209. Uwagi: red. naczelny – Mirosław Drygas periodyk wydawany wraz z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Metaforycznie rozumiane miejsca pamięci – minione wydarzenia, dawne symbole i postaci – są historycznymi fenomenami, które stają się punktami krystalizującymi nasze zbiorowe wyobrażenia o przeszłości. Przez ostatnie ponad ćwierć wieku, za sprawą Pierre’a Nory, w kulturze europejskiej miejsca pamięci rozumiane i badane były głównie na podstawie doświadczeń jednego narodu. Na ile rozumienie obrazów przeszłości zmienia się, gdy spojrzymy na nie z perspektywy historii wzajemnych oddziaływań dwóch sąsiadujących ze sobą od ponad tysiąca lat społeczeństw? Takie pytanie legło u podstaw polsko-niemieckiego projektu, w którym wzięło udział 117 autorów z sześciu europejskich krajów. W efekcie powstało liczące ponad 5000 stron, w języku polskim i niemieckim, dziewięciotomowe dzieło Polsko-niemieckie miejsca pamięci (Warszawa/Paderborn 2012–2015). Jest to opowieść o Polsce i Niemczech, o wzajemnych relacjach i sposobach ich pamiętania. Dziś oddajemy w Państwa ręce jego skrócone, internetowe wydanie. Liczymy, że zaprezentowany wybór miejsc pamięci trafi do szerokiego grona czytelników i być może skłoni do sięgnięcia do pełnej, oryginalnej edycji. W efekcie stanie się podstawą debaty nie tylko o historii, lecz również o mechanizmach konstruowania przeszłości w kontekście realnych wydarzeń i nadawania im współczesnych znaczeń w zależności od sytuacji politycznej i społecznej. Robert Traba Wydanie e-booka było możliwe dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie

Książka Dawida Sześciło jest znakomitym przewodnikiem po meandrach instytucjonalnego krajobrazu opieki zdrowotnej w Europie. Nie tylko rzetelnym i świetnie osadzonym w dostępnym materiale porównawczym, ale przede wszystkim pozbawionym ideologicznego zacietrzewienia. Jej autor analizuje wchodzące w grę rozwiązania chłodnym okiem, w każdym przypadku starając się znaleźć ich dobre i złe strony. Świetnie używa krytycznych narzędzi analitycznych, aby spod powłoki potocznych wyobrażeń i ideologicznie warunkowanych zachwytów bądź potępień wydobyć racjonalne jądro poszczególnych decyzji, rozstrzygnięć i reform, a także wskazać nowe ścieżki możliwych rozwiązań instytucjonalnych. Praca ma szeroki oddech intelektualny, gdyż Sześciło trafnie identyfikuje zaplecze ideowe różnorodnych wariantów opieki zdrowotnej, wskazując na ich nieuchronnie moralne i polityczne zakorzenienie. prof. dr hab. Andrzej Szahaj Wartościowa monografia wypełniająca lukę w badaniach nad sposobami organizacji systemów ochrony zdrowia. Powinna znaleźć czytelników wśród nauczycieli akademickich, studentów oraz polityków odpowiedzialnych za sektor ochrony zdrowia (przy założeniu, że ostatnia grupa sięga jeszcze do książek). dr hab. Jacek Klich, prof. UEK Do mocnych stron książki można zaliczyć podjęcie tematu nowego zarządzania publicznego w kontekście reform systemów opieki zdrowotnej. Zdecydowanie krytykowana w Polsce opieka zdrowotna potrzebuje dobrej diagnozy i opartych na niej sposobów naprawy sytuacji. Czy pomoże nam zwiększanie roli samorządów, przekształcenie wszystkich szpitali w spółki, zwiększanie udziału prywatnych firm i konkurencji w systemie? A może należy upodmiotowić pacjentów? Otrzymujemy bardzo dobry przegląd literatury światowej i wyników badań na temat pozytywnych i negatywnych skutków reform w kilkudziesięciu krajach (…). dr hab. Ryszard Szarfenberg, prof. UW