Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne to czasopismo naukowe, które zrodziło się z potrzeby poszukiwań wspólnego mianownika między różnymi doświadczeniami jednostek zarówno na płaszczyźnie społecznej, osobistej, a przede wszystkim badawczej. Czasopismo to ex definitione ma charakter interdyscyplinarny, zaś poszukiwania naukowe mają wymiar „wielowarstwowy”, czyli nie zamykamy się, np.: na określonej metodologii, czy dziedzinie nauki, ale propagujemy transdyscyplinarne podejście w proponowanych tekstach autorów. W związku z tym pragniemy by na łamach naszego czasopisma poruszano zagadnienia z zakresu rożnych dziedzin naukowych; nie przekreślamy również tekstów poglądowych, czy kazuistycznych, interesuje nas wszystko, co może służyć nowemu spojrzeniu oraz interpretacji problemów społecznych.

Unikatowy podręcznik przedstawiający po raz pierwszy w Polsce interdyscyplinarną, całościową analizę pomocy społecznej. Publikacja skierowana jest do studentów kierunków związanych z obszarami pomocowymi, szczególnie pracy socjalnej, polityki społecznej czy pedagogiki społecznej oraz do osób związanych z profesjami i zawodami pomocowymi (np. pracowników socjalnych), badaczy zajmujących się kwestiami społecznymi, dziennikarzy, samorządowców i wszystkich wrażliwych na problemy społeczne. Podręcznik prezentuje m.in.: - genezę i rozwój pomocy drugiemu człowiekowi; - unormowania prawne, organizację, funkcje i świadczenia w pomocy społecznej; - działania pomocy społecznej w obszarze wsparcia rodzin, osób z niepełnosprawnościami, seniorów, osób z uzależnieniami czy w kryzysie bezdomności; - beneficjentów i kadry pomocy społecznej; - zarządzanie, diagnozowanie i międzynarodowy wymiar pomocy społecznej; - najnowsze tendencje w tym obszarze polityki społecznej. Autorzy poszczególnych rozdziałów tworzą grono niemal czterdziestu polskich naukowców i praktyków pomocy społecznej z prawie wszystkich liczących się polskich ośrodków naukowych zajmujących się polityką społeczną.

Mamy nadzieję, że przedstawione w publikacji treści okażą się inspirujące dla praktyków, badaczy, a także studentów pracy socjalnej, socjologii, pedagogiki czy polityki społecznej. Mamy świadomość, że książka nie wyczerpuje złożonej problematyki zarysowanych tu kwestii/problemów społecznych. Traktujemy ją jako wstęp do refleksji na temat zadań stawianych przed przedstawicielami służb społecznych w zmieniającej się rzeczywistości. Zadań, których rozwiązanie wymaga z jednej strony odwołań do tradycji, a z drugiej wprowadzania innowacyjnych działań. Przede wszystkim zaś – zaangażowania i współpracy między instytucjami i organizacjami nastawionymi na wspieranie osób i rodzin znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych. Naszym zamierzeniem jest także, by opublikowane tu artykuły stały się zalążkiem do wymiany doświadczeń między teoretykami a praktykami. Uwzględnienie obu podejść pozwoli, w naszej opinii, na zoptymalizowanie projektowania działań pomocowych. Ze Wstępu

Celem artykułu jest przybliżenie zmian, jakie dokonały się na gruncie pomocy społecznej w latach 2008-2016 na terenie województwa opolskiego. Celem aplikacyjnym jest ukazanie ekonomicznych skutków ewolucji systemu pomocy społecznej na terenie województwa opolskiego w latach 2008-2016. Wykorzystana w pracy metoda badawcza obejmuje zarówno analizę literatury tematu, jak i analizę danych statystycznych. Wykonane badania pozwalają stwierdzić, że ograniczenie niekorzystnych zjawisk, takich jak bezrobocie oraz ubóstwo, wpłynęło na zmianę profilu beneficjenta pomocy społecznej – od osoby bezrobotnej, do osoby niepełnosprawnej, ciężko chorej czy też starszej. Zmiana charakteru pomocy społecznej wiąże się z koniecznością reorganizacji systemu wsparcia na terenie województwa w kierunku rozwoju usług społecznych, przede wszystkim opiekuńczych, pielęgnacyjnych czy też wspomagających, przy równoczesnym zachowaniu pomocy materialnej, zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej.

OD REDAKCJI W latach siedemdziesiątych XX wieku Jan Lutyński zaprezentował koncepcję działań pozornych. Działania te odznaczały się następującymi cechami: 1) oficjalnie uznaje się je za istotne dla realizacji jakiegoś ważnego społecznie celu; 2) celu tego faktycznie nie realizują; 3) o ich nieprzydatności powszechnie wiadomo w danej zbiorowości; 4) jest to wiedza prywatna, oficjalnie nieuzewnętrzniana; 5) ich rzeczywista funkcja polega na samym ich istnieniu; 6) zawierają zawsze jakiś element fikcji, odnoszący się do ich przebiegu czy celu. W niniejszym tomie „Przeglądu Socjologicznego” prezentujemy teksty ilustrujące aktualność różnych elementów tej koncepcji w nowej rzeczywistości społecznej. Poszczególni autorzy, odwołując się do rozważań J. Lutyńskiego, analizują różne rodzaje i formy działań pozornych w naszym życiu religijnym, w funkcjonowaniu służby cywilnej, w procesie stanowienia prawa, w dialogu obywatelskim, a także w szkolnictwie wyższym.

Niniejszy numer „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony jest problematyce starości i starzejącej się populacji. Prognozy demograficzne dotyczące wzrostu liczebnego ludzi starszych wymuszają podejmowanie decyzji politycznych i administracyjnych przekładających się na projekty „zagospodarowania starości”, jako zjawiska nieuchronnego wymagającego namysłu wielu dyscyplin i wsparcia różnych instytucji. Można zauważyć, że w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat przeszliśmy, w ramach socjologii starzenia się (sociology of ageing) i gerontologii społecznej od paradygmatu „straszenia starością” i wycofywania się osób starszych z pełnienia różnych ról społecznych do paradygmatu „waloryzowania starości” poprzez promocję aktywnego, dobrej jakości, życia uwarunkowanego stanem zdrowia. Zarówno w aspekcie poznawczym jak i praktycznym dąży się do pokazania, że starzy ludzie mają swoje miejsce w rodzinie, społeczności lokalnej, państwie. Seniorzy stanowią ważną część życia społecznego i kulturalnego, a zaspokajanie specyficznych potrzeb ludzi starszych może stanowić impuls dla rozwoju różnych dziedzin gospodarki. Warto przypomnieć, że w 2012 r. obchodziliśmy Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (Europen Year for Active Ageing and Solidarity between Generations 2012), którego celem było stworzenie lepszych możliwości do aktywnego starzenia się poprzez promowanie działań w obszarze: zatrudnienie, uczestnictwo w społeczeństwie, niezależne życie. Kluczowe dla różnych projektów badawczych oraz działań z zakresu polityki społecznej było wskazanie determinantów biologicznych, społecznych, ekonomicznych implikujących aktywność i zachowania prozdrowotne. Artykuły przedstawione w tomie podejmują wybiórczo różne zagadnienia związane ze starością i starzejącym się społeczeństwem. Prezentują zainteresowania własne badaczy, mające źródła w socjologicznej refleksji nad starzeniem się jednostek i populacji. Przyjęta perspektywa pokazuje, że proces starzenia się biologicznego, psychicznego, społecznego i ekonomicznego jest zindywidualizowany, zależy od wielu czynników. Seniorzy stanowią grupę zróżnicowaną pod względem wieku, samodzielności, sprawności funkcjonalnej, dlatego wymagają zróżnicowanego wsparcia instytucjonalnego i solidarności międzypokoleniowej. Zauważalna zmiana w myśleniu o starszym pokoleniu polega zwłaszcza na konieczności włączenia ich w proces aktywnego starzenia się, podtrzymania i rozwijania sprawności funkcjonalnej oraz zmianie społecznego postrzegania starości. Wraz ze wzrostem populacji ludzi starszych dynamicznie rozwija się gerontologia traktowana jako nauka badająca procesy starzenia się i starości w różnych wymiarach, a zwłaszcza biologiczno-medycznym, demograficzno-ekonomicznym i społeczno-kulturowym. Konstytuują się także nowe obszary badawcze i subdyscypliny gerontologiczne, jak np. gerontotechnologia, psychogerontologia, bioetyka gerontologiczna. Przekłada się to na różne interdyscyplinarne projekty badawcze oraz działania praktyczne zmierzające do aktywizacji środowiska ludzi starszych oraz tworzenia spójnej polityki społecznej. Tematyka artykułów niniejszego tomu nawiązuje do trzech istotnych problemów związanych ze starością i starzejącym się społeczeństwem: –– zabezpieczenie społeczne i aktywna polityka społeczna wobec potrzeb seniorów: dostęp do zasobów instytucjonalnych, sytuacja życiowa człowieka starszego i odpowiedzialność rodziny; –– problemy zdrowia i choroby wieku starszego: dostęp do publicznych i komercyjnych usług medycznych, medykalizacja starości, racjonowanie wiekowe usług zdrowotnych, dyskryminacja w systemie opieki medycznej; –– procesy demograficzne i ich skutki społeczno-gospodarcze: starzenie się populacji, osoby bardzo stare i ich potrzeby. Oprócz tekstów badaczy polskich w tomie przedstawiono dwa artykuły w języku angielskim, które można potraktować jako przykłady analizy procesów demograficznych oraz dostępności do usług zdrowotnych, prowadzonych z różnych perspektyw praktycznych. Prof. David Brown przedstawia sytuację demograficzną w Polsce na tle proc (...)

Czasopismo tworzy forum wymiany wiedzy i upowszechniania wyników badań z zakresu nauk społecznych. Walorem czasopisma jest jego interdyscyplinarny charakter, umożliwiający rozpatrywanie zjawisk społecznych z różnych perspektyw badawczych. Publikujemy przede wszystkim artykuły dotyczące zagadnień stanowiących przedmiot zainteresowania demografii, ekonomii, filozofii, historii, komunikacji społecznej, polityki społecznej i socjologii. Czasopismo jest półrocznikiem, przyjmujemy teksty w językach polskim i angielskim.