Socjalizm jako rodzaj filozofii moralnej zaszczepił w ludziach świata środkowej i wschodniej kultury europejskiej ideę braterstwa ludzkiego. Kapitalizm zakłada przede wszystkim samodzielność i realizację indywidualnego interesu. Obywatele krajów postkomunistycznych z jednej strony pragną realizacji demokratycznego modelu państwa, z drugiej strony nie potrafią zrezygnować z idei braterstwa, z idei sprawiedliwości społecznej, z instytucjonalnych form socjalizmu, który w swoich zamierzeniach miał być realizacją tych idei. Kłopotem zatem staje się fundamentalna idea państwa demokratycznego – wolność. W imię „wolności” obywatele świata jałtańskiego dokonywali czynów heroicznych, aby przezwyciężyć komunizm i przynależeć do świata cywilizacji zachodniej. Świata, w którym realizuje się przede wszystkim zasada liberalizmu o posiadaniu wolności, więcej, o obowiązku gwarancji owej wolności. Ojcowie liberalizmu zakładali, że istota ludzka jest wolna na mocy natury samego człowieczeństwa, że z przyrodzenia cieszy się wolnością niezbywalną. Wolność w tym sensie jest zdolnością wyboru, który nie jest wymuszany przez jakiekolwiek siły, przez jakąkolwiek formę zewnętrzną. Nic nie dzieje się poza świadomością człowieka. Można mówić zatem o wolności w sensie wolności negatywnej. Ten rodzaj wolności stoi w opozycji do wolności pozytywnej. Jeśli chcielibyśmy przełożyć problem relacji pomiędzy wolnością negatywną a wolnością, to możemy mówić o dwóch potrzebach obywateli: ochronie przed ingerencją i przymusem zewnętrznym oraz gwarancji odpowiednich środków do samorealizacji. Pierwszy rodzaj wolności I. Berlin wiąże z ideą wolności dla samej wolności, drugi rodzaj z możliwością ograniczenia jednostki, aby zagwarantować jej realizację własnego „ja” i związanych z tym celów. Problem wolności zatem przekłada się również na potrzeby zwykłego obywatela w cywilizacji europejskiej, zarówno zachodniej, jak i wschodniej. W tej ostatniej jednak, w związku z historią można uwidocznić problem pomiędzy chęcią posiadania wolności negatywnej, a nostalgią lub bardziej próbą urzeczywistnienia również wolności pozytywnej. Niesie to za sobą wiele problemów badawczych, które można odnieść w szczególności do państw, których historia sprawiła, że możemy zastanawiać się nad relacją wolności negatywnej i pozytywnej w praktycznym, nie tylko teoretycznym, jej pojmowaniu przez obywateli. W zakresie badania nad ideą wolności stanowi to ważny problem. Monografia naukowa będzie starała się ukazać relację wolności negatywnej i pozytywnej w kontekście zmian, jakie miały miejsce w kulturze europejskiej i poza nią zarówno w kontekście teoretycznym, jak i praktycznym dawniej i dziś.

Pisana na przełomie 2021/2022 monografia "Od wzniosłości do dowolności. Malarstwo w czasie tragicznym" stanowi podsumowanie licznych refleksji oraz komentarzy zawartych w dwóch poprzednich książkach: "Pamięć czasu – malarstwo w czasie bankructwa duchowego" oraz "Malarstwo jako egzystencja – tożsamość osobista a postawa twórcza". Nowa publikacja, pisana w kontekście trwającej pandemii COVID-19 a przede wszystkim barbarzyńskiej wojny na terenie Ukrainy, podejmuje podstawowe wyzwanie czasu obecnego, dotyczące fundamentów załamania kondycji duchowej człowieka przełomu XX i XXI wieku. Porażający zanik treści moralnych i etycznych doby obecnej skutkuje wyjątkowo odrażającą manifestacją licznych postaw, gdzie pogoń za dobrami materialnymi skutecznie niweluje z naszego życia wszystko to, co związane jest z pogłębioną refleksją na temat sensu człowieczej egzystencji, jej uniwersalnych wartości, rygorów, zasad bez których nasze życie bezpowrotnie traci ludzki wymiar, zamieniając się w nieprzyjazną przestrzeń licznych zagrożeń, lęków, frustracji, traumatycznych doznań i przeżyć. Wszystko to powoduje narastającą lawinę przygnębiających dowolności oraz dążenia do tzw. wolności od wszystkiego co pogłębia jedynie odczucie aktualnego chaosu i entropii w relacjach międzyludzkich, gdzie możliwość skomunikowania się z drugim człowiekiem staje się zasadniczym problemem.